Για την παγκόσμια ημέρα του εκπαιδευτικού «ΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ»

Βαγγέλης Μητράκος 

Για την παγκόσμια ημέρα του εκπαιδευτικού

«ΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ» 

(χρονογράφημα του Π . ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ, εφ. "ΤΟ ΒΗΜΑ" , Δεκέμβριος 1962

Οι εφημερίδες έχουν ιστορήσει το τέλος του Δασκάλου. Βροχή στο χωριό. Στάζουν τα κεραμίδια του σχολείου. Νερά στα κεφάλια των παιδιών . Ποιος θα τα προστατεύση; Ο Δάσκαλος ανεβαίνει στη στέγη. Οκτώ μέτρα το ύψος. Στραβοπατά και βρίσκεται στο κενό - Λακωνικά έδωσε τη συνέχεια η ειδησεογραφία : 

«Εξέπνευσε μετ’ ολίγον εν μέσω των παιδιών του χωρίου Σίταινα Κυνουρίας, τα οποία εδίδασκεν».

Βασίλειος Μπουρνάκης τ’ όνομά του, ετών 32, έγγαμος και πατέρας δύο παιδιών. Χρειάστηκε ο θάνατος για να τον προσέξουμε. Πολλές φορές που ο θάνατος φέρνει στην επιφάνεια τους αφανείς. Χωρίς το δραματικό του τέλος, στην αφάνεια θα ’μενε ο Μπουρνάκης.

Πόσοι όμως Μπουρνάκηδες στην Παιδεία … Δεν πέφτουν όλοι από τα κεραμίδια . Πολλοί όμως οι άγνωστοι στρατιώτες της Παιδείας , που με διάθεση ηρωική διασχίζουν την οδό του μόχθου. Το δρομολόγιο του δασκάλου της υπαίθρου μας δίνει ένας από τους πολεμιστές των πρόσω. Δάσκαλος του συνοικισμού Υψηλού-Ηλείας . Ιωάννης Καρολόγος τ’ όνομά του . Ένας Δάσκαλος για έξη τάξεις του Δημοτικού . Από τα χαριτωμένα κι έξυπνα κι αυτό παιδαγωγικά μας συστήματα .

Δουλειά από το πρωί ως τα μεσάνυχτα. Γιατί , δεν είναι μόνο το μάθημα , είναι και τα εξωσχολικά : Καθοδηγητής , εμπνευστής , στυλοβάτης , πρωτοπόρος ο Δάσκαλος . Ακόμα και χορηγός. Τι θέλετε να κάνη; Σπασμένο το τζάμι και το ταμείο κενό . Ν’ αφήσει ελεύθερη την είσοδο στους ανέμους και το χιόνι ; 

«… ο Δάσκαλος με το φτωχό του βαλάντιο θα περάσει το τζάμι , θ’ αγοράση τα βιβλία και τα τετράδια για τα φτωχά παιδιά …»

Τι να πρωτοθυμηθή; Του χρειάζονται πολλές σελίδες για ν’ απαριθμήση τις ανάγκες του σχολείου , που αντιμετωπίζει ο Δάσκαλος . 

«… δεν τα κλαίμε . Χαλάλι. Όταν βλέπω τη χαρούμενη έκφραση των παιδιών , όταν βλέπω τα μάτια τους να λάμπουν από ανακούφιση, δοκιμάζω τη μεγαλύτερη ευτυχία» .

Θέλετε τώρα ν΄ ακούσετε και τις έξω από το σχολείο απασχολήσεις του ; Μετράτε . Με την ιδιότητα του προέδρου της Κοινοτικής αναπτύξεως του χωριού εργάζεται για την επίλυση των τοπικών προβλημάτων, για τους τοπικούς δρόμους , για τη διοχέτευση των νερών , για την τοποθέτηση τηλεφώνου . Γραμματέας της επιτροπής απορίας . Επικεφαλής των κατοίκων τους παροτρύνει σε προσωπική εργασία . Πρώτος στην κίνηση για ανέγερση ηρώου . Από δω δάσκαλε , από κει δάσκαλε . Βγάζε λόγους δάσκαλε , κάνε εράνους δάσκαλε , συμβίβασε τους χωρικούς που αρπάχτηκαν , μοίρασε τα δέματα που προορίζονται για τους απόρους .

Ύστερα δε από μια τέτοια κοπιώδη μέρα ,

«το βράδυ μελέτη και προπαρασκευή για το μάθημα της επομένης , αλληλογραφία με τις προϊστάμενες αρχές , διόρθωση των τετραδίων των παιδιών».

Δεν παραπονιέται για την κούραση ο Δάσκαλος του χωριού . 

«Σβήνεται το παράπονο κάθε φορά που μπαίνω στην τάξη και βλέπω από την Α΄ έως τη ΣΤ΄ τόσα ζευγάρια μάτια να με κυττούν ζητώντας το «μάννα» για να ικανοποιήσουν την ψυχική και πνευματική ανησυχία» .

Χωρίς παράπονα , δεν έχει άλλο αίτημα παρά να τον προσέχουν οι υπηρεσίες όταν προσφεύγει σ’ αυτές και ζητεί συμπαράσταση για τις ανάγκες του σχολείου .

Γνώριμο το θέμα στη στήλη . Και παθητικό . Κουράζει τον αναγνώστη η επανάληψη . Αλλά και υποχρέωση να προβάλλουμε με κάθε αφορμή αυτούς , που όσο κι αν είναι απωθημένοι στο περιθώριο της ζωής , δεν παύουν να κρατούν στα χέρια τη ζωή την ίδια.

Π . ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ, 

Εφημερίς "ΤΟ ΒΗΜΑ",

 Δεκέμβριος 1962

~~~~~~~~~~~~

ΥΓ : Στις 5 Δεκεμβρίου 1962 , ο Δάσκαλος του 1/θεσίου Δημοτικού Σχολείου Σίταινας , Κυνουρίας Αρκαδίας , Βασίλης Μπουρνάκης , ανέβηκε (μέσα στη βροχή ) στη στέγη του σχολείου του , μετά το σχόλασμα , για να διορθώσει τα κεραμίδια που έσταζαν , αφού οι προϊστάμενες αρχές είχαν αδιαφορήσει στα έγγραφα αιτήματά του . Επισκευάζοντας τη στέγη γλίστρησε ο Δάσκαλος , έπεσε στο έδαφος και σκοτώθηκε . Με αφορμή αυτό το τραγικό , αλλά και μεγαλειώδες ως προς το μήνυμά του , περιστατικό , ο κορυφαίος δημοσιογράφος , συγγραφέας και χρονογράφος Παύλος Παλαιολόγος (1895-1984) έγραψε , λίγες μέρες μετά , στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» , το παραπάνω χρονογράφημα που αποτελεί έναν διαχρονικό ύμνο στον «Άγνωστο Δάσκαλο» , αυτόν που κράτησε όρθια την εκπαίδευση της υπαίθρου στα «πέτρινα χρόνια» , προσφέροντας , συνάμα , πολύτιμο έργο στις ξεχασμένες τοπικές κοινωνίες των χωριών όπου εργάστηκε .

 ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΗΤΡΑΚΟΣ

Ο σπουδαιος νεοελληνας Ζωγραφος Γ. Μοραλης, ο οποιος περασε στη δουλεια του πολλα απο τα διδαγματα της αρχαιας τεχνης οσον αφορα τη δομη της συνθεσης

 Giorgos Houliaras · 

Πριν μια βδομαδα αναρτωντας το αναγλυφο του ''Ορφεα και της Ευρυδικης'' και αναλυοντας τη γεωμετρικη του δομη, ειχα γραψει οτι την δομη αυτη τη βρισκει κανεις σχεδον σε ολους τους σπουδαιους καλλιτεχνες.

Χαρακτηριστικο παραδειγμα ο σπουδαιος νεοελληνας Ζωγραφος Γ. Μοραλης, ο οποιος περασε στη δουλεια του πολλα απο τα διδαγματα της αρχαιας τεχνης οσον αφορα τη δομη της συνθεσης.

Βασικο στοιχειο στη γεωμετρικη δομη των αρχαιων ειναι η καθετος και η συνεργασια της με την πλαγια, πραμα που βρισκουμε σε ολη σχεδον τη δουλεια του Μοραλη.

Παιρνω δυο παραδειγματα απο τη δουλεια του, ενα εμβληματικο της πρωτης περιοδου του, επιτύμβιο, νομίζω το ονομάζει, όχι τυχαια [εργο που βρισκεται στην Πιμακοθηκη]και το αντιπαραβαλλω με το αρχαιο αναγλυφο, φαινεται καθαρα η καθετος, στη χρυσή Τιμή, που μοιράζει το χώρο, [παρασταδα της πορτας] και το ανοιγμα εν ειδει βενταλιας απο τις πλαγιες.

Αλλο ενα εξαιρετικα δυναμικό, λόγω των αλλεπάλληλων πλαγιων χαραξεων εργο, απο τα ''ερωτικα'', της τελευταιας περιοδου του, οπου εδω φαινονται πιο ξεκαθαρα οι χαραξεις του. 

Στον Μοραλη συνηθως η καθετος συναντα πολλες φορες τις πλαγιες εκτος καδρου..

Τα σπουδαια εργα, εκτος απο αυτα που αναφερω στη σημερινη μου αναρτηση, κρυβουν και πολλα ακομα στη συνθεση και στο χρωμα, που δεν φαινονται με την πρωτη επιπολαιη ματια, οταν ομως αρχιζεις και τα εξερευνας ανακαλυπτεις ποση ομορφια και σοφια περιεχουν.

Το πριγκιπάτο του Μοριά (7): Οι Ατζαγιόλι

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

-------------------------------------------------

Του καθηγητή Πέτρου Θέμελη (*)

Εκεί στις αρχές του 14ου αιώνα, το πριγκιπάτο της Αχαΐας το διοικούσε ο Ιωάννης της Γραβίνας, διορίζοντας κάθε ένα ή δύο χρόνια ακατάλληλους βάιλους - με αποτέλεσμα να προκληθούν ταραχές και να ακολουθήσουν ανακατατάξεις στο Μοριά. Το 1324 όμως κατέβηκε ο ίδιος στο Μοριά, εδραίωσε την εξουσία του στην Κεφαλλονιά και τη Ζάκυνθο, και υποχρέωσε σε υποταγή τους βαρόνους της Αχαΐας. Η παραμονή του εντούτοις ήταν πολύ σύντομη και οπωσδήποτε ατελέσφορη. Το μόνο θετικό της παρουσίας του ήταν η εγκατάσταση τότε της εύπορης φλωρεντινής οικογένειας των Ατζαγιόλι (Acciaioli) στο Μοριά, η οποία έμελλε να πρωτοστατήσει στο ιστορικό προσκήνιο της εποχής και να κυβερνήσει τελικά το δουκάτο της Αθήνας. 

«Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ»

Το 1326 ο Ιωάννης της Γραβίνας βρισκόταν στη Φλωρεντία, ενώ στην Πελοπόννησο είχε αφήσει αντιπρόσωπό του τον Γουλιέλμο Φραντζιπάνι, αρχιεπίσκοπο της Πάτρας. Και μετά το 1333, έπαψε να έχει οποιοδήποτε ενδιαφέρον για το Μοριά και την Ελλάδα γενικότερα. 

Το 1331 ο νεαρός τότε, μόλις 21 ετών, Νικολό Ατζαγιόλι, γόνος της ισχυρής οικονομικά και πολιτικά οικογένειας τραπεζιτών από τη Φλωρεντία, που σχετιζόταν με τους Ναπολιτάνους Ανζού (Anjou) και τον βασιλιά Ροβέρτο της Νάπολης (1309-1343), κατάφερε να κερδίσει την εύνοια της επίτιμης αυτοκράτειρας Κατερίνας ντε Βαλουά (de Valois): της όμορφης 30χρονης χήρας του Φιλίππου του Τάραντα. 

Ο Νικολό ορίστηκε επίτροπος των γιων της, Ροβέρτου και Φιλίππου, ενώ χρηματοδότησε ο ίδιος την εκστρατεία της Κατερίνας για ανάκτηση του Μοριά το 1338-1341. Ο Ιωάννης της Γραβίνας είχε μεταβιβάσει στον Ροβέρτο το πριγκιπάτο της Αχαΐας, με αντάλλαγμα άλλες κτήσεις στην Ηπειρο, το βασίλειο της Αλβανίας, καθώς και το δουκάτο του Δυρράχιου μαζί με μετρητά. 

Ο Νικολό Ατζαγιόλι επισκέφτηκε τότε τον Μοριά. Η τράπεζά του είχε συμφέροντα στην Ελλάδα και ο ίδιος φρόντισε να αποκτήσει κτήματα που τα πολλαπλασίασε σταδιακά με δωρεές της αυτοκράτειρας, προσθέτοντας στη συνέχεια κι άλλα στην Ανδραβίδα, την Καλαμάτα, την Κεφαλλονιά και αλλού. Με δικά του έξοδα έχτισε ένα φρούριο για να υπερασπίζεται την εύφορη κοιλάδα της Καλαμάτας, "τον κήπο της Ελλάδας", όπως τον αποκαλούσαν, ο οποίος ήταν έρημος τότε και λεηλατημένος. 

Για τις καλές υπηρεσίες του τού δόθηκαν η βαρονία της Καλαμάτας, το φρούριο της Πιάδας κοντά στην Επίδαυρο και άλλα κτήματα. 

«ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ»

Στις 20 Ιανουαρίου 1343 πέθανε ο Ροβέρτος Α' της Νάπολης και τον διαδέχτηκε η εγγονή του Ιωάννα Α'. Το ίδιο έτος ο πάπας Κλήμης ΣΤ´ ίδρυσε την Ιερή Συμμαχία με τη συμμετοχή της Βενετίας, της Κύπρου και των Ιωαννιτών ιπποτών.

Ο Νικολό Ατζαγιόλι ενεργούσε ως μεγάλος Πελοποννήσιος γαιοκτήμονας και ταυτόχρονα αντιπρόσωπος του υποκαταστήματος της Τράπεζας με έδρα τη Γλαρέντζα. Ασκησε ο ίδιος για ένα διάστημα και καθήκοντα βάΙλου. 

Το 1341 γύρισε στην Ιταλία, όπου ο γνωστός Φλωρεντινός ουμανιστής Βοκάκιος σε ενθουσιαστικό γράμμα του τον αποκαλεί «δεύτερο Οδυσσέα» που γύρισε στην πατρίδα μετά από περιπλανήσεις, όπως ο ομηρικός ήρωας. 

Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

Μετά την αναχώρηση του Νικολό Ατζαγιόλι από την Πελοπόννησο, οι Τούρκοι άρχισαν να λεηλατούν τα παράλια του Μοριά. Απεσταλμένοι με επικεφαλής τον Επίσκοπο Κορώνης και τον γασμούλο Σιδερό ζήτησαν από τον Ιωάννη Καντακουζηνό να αναλάβει την ηγεμονία της Αχαΐας. Αυτός και μερίδα Φράγκων αναγνώρισαν τον βασιλιά Ιάκωβο Β΄ της Μαγιόρκας (1324-1349), εγγονό της Κυράς της Άκοβας, ως νόμιμο ηγεμόνα της Αχαΐας. Ο τελευταίος αρκέστηκε να ορίσει τον Eράρντ Γ΄ λε Νουάρ,  πρωτοστράτορα της Αχαΐας, πριν χάσει τη ζωή του σε μάχη με τους Αραγονέζους το 1349.  

Ο Νικολό Ατζαγιόλι, ζώντας στην Ιταλία, δεν σταμάτησε να ενδιαφέρεται για τις μεγάλες εκτάσεις του στην ηγεμονία της Αχαΐας, όπως το Κάστρο του Βουλκάνου στην Ιθώμη, όπου βρίσκεται το ομώνυμο παλαιό μοναστήρι στη θέση του ιερού του Δία Ιθωμάτα (Εικ.1). Το 1358 πήρε από τον βασιλιά Ροβέρτο του Τάραντα (1346-1364), νέο ηγεμόνα της Αχαΐας, την πόλη και το κάστρο της Κορίνθου μαζί με άλλα 8 μικρά κάστρα.

Ο Νικολό είχε επίσης αναδειχθεί στρατοπεδάρχης της Σικελίας και κόμης της Μάλτας. Αδυνατώντας ο ίδιος να βρίσκεται στην Ελλάδα, είχε διορίσει το 1365 τον εξάδελφό του Δονάτο αντιπρόσωπό στις κτήσεις του στην Αχαΐα, με την εντολή να εξασφαλίζει την ευημερία των υπηκόων του. Πέτυχε μάλιστα από τον Ροβέρτο την παραγραφή των χρεών για όλους τους υπηκόους του στο Μοριά. Ελληνες παρευρίσκονταν σε όλες σχεδόν τις βασιλικές ακροάσεις που λάμβαναν χώρα στα ιταλικά μέγαρά του.

ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΟΚΑΚΙΟ

Ο Βοκάκιος ονομάζει περιφρονητικά Γραικύλους τους Ελληνες του Μοριά - γεγονός που αποδεικνύει ότι ο πρώιμος Φλωρεντινός Ουμανισμός, που εκπροσωπείται από τον ίδιο καθώς και από τον Πετράρχη, ήταν προσανατολισμένος στη γνώση της αρχαιότητας και στη συλλογή αρχαίων κειμηλίων, χωρίς να αναγνωρίζει στους ελληνόφωνους κατοίκους κάποια σχέση με το κλασικό παρελθόν του τόπου τους. 

Οι Δυτικοί Ευρωπαίοι θεωρούσαν δυστυχώς τότε πιο αποκρουστικούς τους Ελληνες σχισματικούς από τους ίδιους τους Τούρκους. Ο Πετράρχης μάλιστα έγραφε χαρακτηριστικά ότι «οι Τούρκοι είναι εχθροί. Οι Ελληνες είναι σχισματικοί και χειρότεροι από τους εχθρούς»!

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΕΣ

Ο Νικολό Ατζαγιόλι πέθανε το 1365 και ενταφιάστηκε στην Certoza κοντά στη Φλωρεντία, όπου είχε κατασκευάσει το μαυσωλείο του με πλούσια λάφυρα από την Ελλάδα. Στη διαθήκη του, καταγράφεται το μεγαλύτερο μέρος του Μοριά ως ιδιοκτησία του. 

Το 1364 είχε πεθάνει και ο αυτοκράτορας Ροβέρτος του Τάραντα, γιος της Αικατερίνης ντε Βαλουά, χωρίς παιδιά, με αποτέλεσμα να δεινοπαθήσει και πάλι ο Μοριάς με τις διαμάχες για τη διαδοχή στη διακυβέρνηση του πριγκιπάτου. 

Η χήρα του Ροβέρτου Μαρία των Βουρβόνων (Marie de Bourbon), η οποία μεταξύ άλλων είχε στην ιδιοκτησία της και το Κάστρο των Βιλλεαρδουίνων στην Καλαμάτα, επιχείρησε για χάρη του γιου της από προηγούμενο γάμο, να καταλάβει βίαια με στρατό την ηγεμονία το 1366, αλλά απωθήθηκε. Μετά από διαπραγματεύσεις, βάιλος της Αχαΐας ορίστηκε ο ικανότατος στα στρατιωτικά Βενετσιάνος Κάρλο Ζένο, ιερέας της Πάτρας. Η Μαρία των Βουρβόνων κράτησε την Καλαμάτα και παραχώρησε, το 1370, τις βαρονίες της Βοστίτζας και του Nivelet (Γερακίου) στον αδελφό του Ροβέρτου τον Φίλιππο Β´, επίτιμο Λατίνο αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος πέθανε το 1373 χωρίς να έχει πατήσει ποτέ το πόδι του στις ελληνικές κτήσεις του. Αφησε τον τίτλο του Λατίνου αυτοκράτορα στον ανεψιό του Ιάκωβο ντε Μπω (de Baux) και το πριγκιπάτο της Αχαΐας στην Ιωάννα Α΄ βασίλισσα της Νάπολης.

Ο Nicolo Ατζαγιόλι είχε μοιράσει με διαθήκη την περιουσία που όριζε στην Ελλάδα, στον μεγαλύτερο γιο του Αγγελο και στον θετό του γιο Ραϊνέριο ή Νέριο. Στον τελευταίο άφησε το κάστρο του Βουλκάνου στην Ιθώμη και όλα τα υποστατικά, τα δικαιώματα και τους υποτελείς του στη βαρονία της Καλαμάτας. 

ΦΛΩΡΕΝΤΙΝΟΙ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΦΡΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΝΑΠΟΛΙΤΑΝΩΝ

Ο Αγγελος ήταν πολύ απασχολημένος με τις κτήσεις και τα συμφέροντά του στην Ιταλία και όρισε επίτροπο φρούραρχο της Κορίνθου στη θέση του τον Νέριο Ατζαγιόλι. Ο ικανότατος αυτός νέος, μεταξύ άλλων, αγόρασε από τη Μαρία των Βουρβόνων τις βαρονίες Βοστίτζας και Νιβελέ (Γερακίου), καθώς και όλες τις κτήσεις του Αγγέλου στην Πελοπόννησο. Πολλοί Φλωρεντινοί αποίκησαν τότε την Πελοπόννησο, αναπληρώνοντας τα κενά που είχαν αφήσει φεύγοντας οι Φράγκοι έποικοι και οι Ναπολιτάνοι τυχοδιώκτες. 

Οι βαρόνοι της Αχαΐας αποτελούσαν τότε μείγμα από διάφορες εθνότητες (Φλωρεντινούς, Γενοβέζους, Μαρκεζάνους, Ελληνες). Οι παλιές οικογένειες των κατακτητών είχαν σβήσει. Μόνο ο Εράρντ λε Νουάρ ήταν Γάλλος. Ορισμένοι Ελληνες γαιοκτήμονες και άλλοι είχαν ασπασθεί τον καθολικισμό. Μια επιτύμβια επιγραφή που βρέθηκε στην Καλαμάτα και χρονολογείται στα 1354 ανήκε σε Ελληνα που είχε γίνει καθολικός. 

Βάιλος της Αχαίας ήταν αυτό τον καιρό ο κόμης του Κονβερσάνο. Η Μεθώνη και η Κορώνη εξακολουθούσαν να βρίσκονται πάντα στα χέρια της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας. 

ΤΟ ΠΡΙΓΚΙΠΑΤΟ... ΥΠΟΘΗΚΗ ΣΤΟΥΣ ΙΩΑΝΝΙΤΕΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ

Οι βαρόνοι του Μοριά πρόσφεραν το 1374 στην Ιωάννα Α´ βασίλισσα της Νάπολης, όπως σημειώσαμε παραπάνω, το ηγεμονικό αξίωμα της Αχαΐας με τον όρο να τους αφήσει ήσυχους. Ο βάιλος όμως που έστειλε η Ιωάννα να διοικήσει στο όνομα της δημιούργησε προβλήματα στην Πελοπόννησο, με αποτέλεσμα η κτήση να της γίνει ενοχλητική. Ετσι, το 1376 παραχώρησε στον τέταρτο σύζυγό της, τον Οθωνα της Βρουνσβίκης (Brunswick) το πριγκιπάτο του Μοριά, ενώ το 1377 το υποθήκευσε στους Ιππότες του Αγίου Ιωάννη της Ρόδου για 5 χρόνια, αντί του ποσού των 4.000 δουκάτων. 

Ο Ντομινίκ Ντ' Αλεμάνι Dominique d’Allemagne ανέλαβε την επιτροπεία του πριγκιπάτου για λογαριασμό των Ιωαννιτών ιπποτών μέχρι το 1381, αφού δέχτηκε τους όρους υποτέλειας από τους βαρόνους. Μεγάλος Μαγίστρος των Ιπποτών ήταν τότε ο παράτολμος Ισπανός Χουάν Φερνάντες δε Ερέδια (Juan Fernandez de Heredia), ο οποίος είχε διαδεχθεί το 1377 τον Ρομπέρ Ντε Ζουιγύ (Robert de Juilly). 

Τα τορνέζια της μνήμης

Στα χρόνια της βασιλείας του Ροβέρτου σταμάτησε να λειτουργεί το νομισματοκοπείο της Γλαρέντζας. Η μνήμη πάντως της μακροχρόνιας χρήσης του γαλλικού τορνέζιου στην Ελλάδα παρέμεινε για αιώνες ζωντανή. 

Μια ζακυνθινή παροιμία που διέσωσε ο Παύλος Λάμπρος έχει ως εξής: Των κουμέσσων τα τορνέζια, της μαμμής, του μυλωνά, και των σταροπουλητάδων είν᾽ αράχνη και κλωνά.

Ο Αναστἀσιος Τζαμαλής (ο γνωστός νομισματολόγος) άκουσε το 1981 στη Χίο να λένε τα εξής στο κόψιμο της πρωτοχρονιάτικης βασιλόπιτας: Το τουρνέσι, το τουρνέσι, για να δούμε πού θα πέσει.

_________________

https://www.eleftheriaonline.gr/themelis

Με αφορμή τη δίκη της Ηριάννας Β. Λ. και θέμα ”Ανθρώπινα δικαιωματα και DNA στην ποινική δίκη / Ο ρόλος των ΜΜΕ».

   ΚΟΙΝΩΝΙΑ    

Όσα πρέπει να ξέρετε για την Ηριάννα… και κάτι δικά μας

Φωτο: Νόστιμον Ήμαρ

Το Omnia TV κατέγραψε την εκδήλωση που διοργάνωσε το Νόστιμον Ημαρ για την υπόθεση της Ηριάννας.

Λίγο μετά τις εννιά το βράδυ ολοκληρώθηκε στην κεντρική αίθουσα της ΟΤΟΕ η επιστημονική εκδήλωση που διοργανώθηκε από το «Νόστιμον Ήμαρ» με αφορμή τη δίκη της Ηριάννας Β. Λ. και θέμα ”Ανθρώπινα δικαιωματα και DNA στην ποινική δίκη / Ο ρόλος των ΜΜΕ».

Μίλησαν: ο Θεόδωρος Μαντάς, ποινικολόγος και συνήγορος υπεράσπισης της Ηριάννας, ο Γρηγόρης Λέων, Ιατροδικαστής-Πραγματογνώμων και Πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας, η Κλειώ Παπαπαντολέων, δικηγόρος και Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ο Άρης Χατζηστεφάνου, δημοσιογράφος και συγγραφέας, ενώ η Παρέντη Μαρία, αρχισυντάκτρια του περιοδικού Νόστιμον ήμαρ διάβασε την γραπτή παρέμβαση του Δρ. Γεώργιου Φιτσιάλου, Διδάκτορα Γενετικής και Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Nice Sophia Antipolis στη Γαλλία.

Μετά τις εισηγήσεις ακολούθησε παρέμβαση για το θέμα από την Ζωή Κωνσταντοπούλου και ερωτήσεις από το κοινό.

Δείτε  τα βίντεο από την εκδήλωση:
http://info-war.gr/osa-prepi-na-xerete-gia-tin-irianna-ke-kati-dika-mas/

Πηγή: Omniatv

Τα Ηπειρωτικά βουνά τώρα παραδίδονται χωρίς μάχη

   ΚΟΙΝΩΝΙΑ   

Το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στην Ελλάδα, ξεκινάει στην Ήπειρο

του Γιάννη Λαζάρου*

Αφού το Αποπηγάδι στην Κρήτη δεν έγινε μάθημα για τους Έλληνες, αφού σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας χωρίς καμία αντίσταση αλώθηκαν βουνά και κάμποι για μια «ανάπτυξη» που ουσιαστικά θα φέρει κέρδη μόνο στους εταίρους, έφτασε η ώρα για το μεγαλύτερο έργο. 

Ο Κασιδιάρης της Ηπείρου είναι η κορυφή του βουνού που παλιά το έλεγαν Σιούτιστα, αλλά η σλαβική προέλευση του ονόματος δεν άρεσε στους νικητές του εμφύλιου και έτσι το βουνό από τότε λέγεται Κασιδιάρης. Ο Κασιδιάρης είδε πολλά από τότε, μάλιστα είδε και τον Ράλλη να «πολεμάει». Ναι τον γνωστό της ΝΔ, αφού το ταλαίπωρο βουνό είχε βρεθεί στο επίκεντρο μιας πολιτικής διαμάχης κατά τη δεκαετία του '50, όταν κάποιοι βουλευτές της Ένωσης Κέντρου κατηγόρησαν το Γεώργιο Ράλλη (τότε υψηλόβαθμο στέλεχος της ΕΡΕ) ως απόλεμο. Αυτός ζήτησε από τον Παττακό, μετέπειτα πρωτεργάτη της Χούντας των Συνταγματαρχών μια χάρη. Έτσι ο πολέμαρχος Παττακός εξέδωσε βεβαίωση ότι ο Ράλλης είχε πολεμήσει υπό τις διαταγές του εναντίον των «κομμουνιστοσυμμοριτών». 

Τώρα ο Κασιδιάρης θα ζήσει νέες μέρες «δόξης» αφού πάνω στο Ηπειρωτικό βουνό θα γίνει το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο της Ελλάδας. Χαράς ευαγγέλια για την Δανέζικη εταιρεία προμηθευτή Vestas, αφού η ΕΛΤΕΧ Άνεμος μέλους της «ΕΛΛΑΚΤΩΡ» προχώρησε κανονικά στην παραγγελία. 

Μάλιστα στο συγκεκριμένο πάρκο θα γίνει πρεμιέρα στην ελληνική αγορά των νέων υπερσύγχρονων ανεμογεννητριών V136-3.45 MW. Συγκεκριμένα η ΕΛΤΕΧ Άνεμος προχώρησε στην δεσμευτική παραγγελία 25 ανεμογεννητριών στη βελτιωμένη έκδοση των 3,6MW ισχύος για κάθε μηχανή. 

Η σύμβαση περιλαμβάνει την προμήθεια και εγκατάσταση των ανεμογεννητριών καθώς και 20ετή συμφωνία υποστήριξης και διαχείρισης για τη βελτιστοποίηση της παραγωγής σε όλες τις συνθήκες. Η παράδοση των ανεμογεννητριών σχεδιάζεται για το πρώτο τρίμηνο του 2018.

_________

γράφτηκε στον Τοίχο

http://www.stontoixo.com/2017/06/blog-post_0.html

Χρόνης Μίσσιος: Η ζωή μας μια φορά μάς δίνεται… “Χαμογέλα, ρε, τι σου ζητάνε;”

Τέχνη & Πολιτισμός

Η ζωή μας μια φορά μάς δίνεται. Άπαξ, που λένε. Σαν μια μοναδική ευκαιρία. Τουλάχιστον, μ’αυτήν την αυτόνομη μορφή της, δεν πρόκειται να ξαναϋπάρξουμε ποτέ. Και μεις τί την κάνουμε, ρε; Αντί να τη ζήσουμε; Τί την κάνουμε; Την σέρνουμε από δω και από κει δολοφονώντας την…

Οργανωμένη κοινωνία, οργανωμένες ανθρώπινες σχέσεις.

Μα αφού είναι οργανωμένες, πώς είναι σχέσεις;

Σχέση σημαίνει συνάντηση, σημαίνει έκπληξη, σημαίνει γέννα συναισθήματος.

Πώς να οργανώσεις τα συναισθήματα;

Έτσι, μ’ αυτήν την κωλοεφεύρεση που τη λένε ρολόι, σπρώχνουμε τις ώρες και τις μέρες μας, σα να είναι βάρος. Και μάς είναι βάρος. Γιατί δε ζούμε… κατάλαβες;

Όλο κοιτάμε το ρολόι! Να φύγει κι αυτή η ώρα, να φύγει κι αυτή η μέρα, να έρθει το αύριο, και πάλι φτου κι απ’την αρχή.

Χωρίσαμε τη μέρα σε πτώματα στιγμών, σε σκοτωμένες ώρες που θα τις θάβουμε μέσα μας, μέσα στις σπηλιές του είναι μας, στις σπηλιές όπου γεννιέται η ελευθερία της επιθυμίας, και τις μπαζώνουμε με όλων των ειδών τα σκατά και τα σκουπίδια που μας πασάρουν σαν “αξίες”, σαν “ανάγκες”, σαν “ηθική”, σαν “πολιτισμό”.

Κάναμε το σώμα μας ένα απέραντο νεκροταφείο δολοφονημένων επιθυμιών και προσδοκιών. 

Αφήνουμε τα πιο σημαντικά, τα πιο ουσιαστικά πράγματα, όπως να παίξουμε και να κουβεντιάσουμε με τα παιδιά και τα ζώα, με τα λουλούδια και τα δέντρα, να παίξουμε και να χαρούμε μεταξύ μας, να κάνουμε έρωτα, να απολαύσουμε τη φύση, τις ομορφιές του ανθρώπινου χεριού και του πνεύματος, να κατεβούμε τρυφερά μέσα μας, να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και το διπλανό μας…

Όλα, όλα Σαλονικιέ, τ’ αφήσαμε, γι’ αυτό το αύριο, που δεν θα ‘ρθει ποτέ…

Μόνο όταν ο θάνατος χτυπήσει κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο, πονάμε, γιατί συνήθως σκεφτόμαστε πως θέλαμε να του πούμε τόσα σημαντικά πράγματα, όπως:

Πόσο τον αγαπούσαμε, πόσο σημαντικός ήταν για μας.

Όμως, τ’ αφήσαμε για αύριο.

Για να πάμε πού ρε Σαλονικιέ; Αφού ανατέλλει, δύει ο ήλιος, και δεν πάμε πουθενά αλλού παρά στο θάνατο.

Και μεις οι μαλάκες, αντί να κλαίμε το δειλινό, γιατί χάθηκε άλλη μια μέρα απ’ τη ζωή μας, χαιρόμαστε!

Ξέρεις γιατί; Γιατί η μέρα μας είναι φορτωμένη με οδύνη, αντί να είναι μια περιπέτεια, μια σύγκρουση με τα όρια της ελευθερίας μας. 

Την καταντήσαμε έναν καθημερινό -χωρίς καμιά ελπίδα ανάστασης- θάνατο!

Διότι, αυτός είναι θάνατος!

Ο άλλος, όταν γεράσουμε σε αρμονία και ελευθερία με τον εαυτό μας, όταν δηλαδή παραμείνουμε εμείς, δεν είναι θάνατος. Είναι μετάβαση.

Είναι διάσπαση σε μύριες άλλες ζωές, στις οποίες, αν εδώ σε τούτη τη μορφή ζωής είσαι ζωντανός, αν δεν δολοφονήσεις την ουσία σου, εκεί, θα δώσεις χάρη κι ομορφιά, όπως η Μαρία, που φούνταρε προχτές από την ταράτσα για να μην πεθάνει…

Ήρθανε να την πάρουνε, και η Μαρία, είπε το “όχι”, με τον πιο αμετάκλητο τρόπο.

Πήγαμε στην κηδεία της. Και τί άκουσα τον παππά να λέει;

“Χοῦς εἶ, καὶ εἰς χοῦν ἀπελεύσει”…

Και τότε κατάλαβα, πως η Μαρία σώθηκε.

Του χρόνου, όλα τα στοιχεία της, που τα κράτησε ζωντανά σε τούτη τη μορφή ζωής, θα γίνουν πανσέδες, δέντρα, πουλιά, ποτάμια…

-Χρόνης Μίσσιος, “Χαμογέλα, ρε, τι σου ζητάνε;”

http://www.nostimonimar.gr/chronis-missios-i-zoi-mas-mia-fora-mas-dinete/

Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα: Κριτική για την κατάσταση στα ελληνικά ΜΜΕ

Επιδείνωση των συνθηκών στα δύο τρίτα των 180 χωρών της λίστας

Επιδείνωση των συνθηκών για τους δημοσιογράφους στα δύο τρίτα των 180 χωρών της λίστας της διαπιστώνει η οργάνωση Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, επικρίνοντας τους χειρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης στο πεδίο των ΜΜΕ.

Η οργάνωση Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (ΡΧΣ) δημοσίευσε τη νέα λίστα για την ελευθερία του τύπου, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στο πεδίο των μέσων ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της χρονιάς που πέρασε. Τα στοιχεία που συγκέντρωσε η οργάνωση αφορούν παράγοντες που δυσχέραναν ή κατέστησαν αδύνατη την εργασία των μέσων ενημέρωσης και των δημοσιογράφων. Ακόμη καταγράφηκαν κρούσματα βίας, συλλήψεων, απειλών, εκφοβισμού και πολιτικής επιρροής, ενώ εξετάστηκε και η στάση πολιτικών προσώπων και η ψήφιση νέων νόμων που αφορούν στη λειτουργία των ΜΜΕ αλλά και στην ασφάλεια των μυστικών υπηρεσιών. 

Οι ΡΧΣ διαπιστώνουν ότι ακόμη και κορυφαίοι πολιτικοί επιδεικνύουν δημοσίως αυξανόμενη περιφρόνηση απέναντι σε δημοσιογράφους, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό, επισημαίνει ο Μίχαελ Ρέντισκε, επικεφαλής εκπρόσωπος των ΡΧΣ στη Γερμανία. Όπως λέει, στα δύο τρίτα των χωρών που εξετάστηκαν η κατάσταση επιδεινώθηκε πέρσι. Επιδείνωση που δεν αφορά μόνο δικτατορικά καθεστώτα, αλλά και σε αυξανόμενο βαθμό δημοκρατικά κράτη. 

Κριτική για τηλεοπτικές άδειες και διάσωση ΔΟΛ Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα ανέβηκε κατά μία θέση σε σχέση με πέρσι, κατατασσόμενη 88η μεταξύ των 180 χωρών, η κατάσταση στο πεδίο των μέσων ενημέρωσης στη χώρα παραμένει απογοητευτική σύμφωνα με τους ΡΧΣ. Η διεθνής οργάνωση ασκεί κριτική στην ελληνική κυβέρνηση για την «αμφιλεγόμενη» δημοπρασία των τηλεοπτικών αδειών, η οποία κρίθηκε αντισυνταγματική από το Συμβούλιο της Επικρατείας, και προσθέτει ότι η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα δεν έχει κατορθώσει να πατάξει τη διαφθορά και να παράσχει επαρκές πλαίσιο για τη λειτουργία των μέσων ενημέρωσης της χώρας. Όπως τονίζει τέλος, η προσπάθεια παρέμβασης για τη διάσωση του ΔΟΛ με τον διορισμό ενός πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ (Βασίλη Μουλόπουλου) ως επικεφαλής της διαδικασίας διάσωσης «προστίθεται σε ένα ήδη ελαττωματικό μιντιακό τοπίο». 

Κριτική και στη Γερμανία 

Η Γερμανία, που είχε υποχωρήσει πέρσι κατά τέσσερις θέσεις στη λίστα των ΡΧΣ εξαιτίας απειλών για τη ζωή δημοσιογράφων, διατήρησε το 2017 τη 16η θέση. Ως εκ τούτου, η χώρα κατατάσσεται μαζί με χώρες όπως η Νορβηγία (1η), η Σουηδία (2η), η Φινλανδία (3η), η Αυστρία (11η) και η Εσθονία (12η) σε μια κατηγορία που περιγράφεται ως «καλή» από τους ΡΧΣ. Ωστόσο, δεν λείπει η κριτική. 

Δημοσιογράφοι στη Γερμανία βρέθηκαν και πάλι συχνά αντιμέτωποι με επιθέσεις ή στο στόχαστρο υπηρεσιών ποινικών ερευνών και μυστικών υπηρεσιών. Οι ΡΧΣ ασκούν κριτική κυρίως στην αποθήκευση προσωπικών δεδομένων και τους νέους νόμους που περιορίζουν τη δράση των πληροφοριοδοτών και ρυθμίζουν τη λειτουργία των μυστικών υπηρεσιών. 

Οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν την 43η θέση υποχωρώντας δύο θέσεις σε σχέση με πέρσι. Εκεί καταγράφηκαν επανειλημμένα περιπτώσεις στις οποίες δημοσιογράφοι οδηγήθηκαν στο δικαστήριο εξαιτίας ρεπορτάζ τους σχετικά με διαδηλώσεις. Όπως επισημαίνουν οι ΡΧΣ, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ «με συστηματικές προσβολές επικριτικών μέσων» αποστασιοποιείται από τη μακρά παράδοση των ΗΠΑ ως χώρας που προστατεύει την ελευθερία του τύπου. 

Οι ουραγοί της λίστας 

Ακόμη αρνητικότερη είναι φέτος η κατάσταση των μίντια στην Τουρκία, η οποία υποχώρησε κατά τέσσερις θέσεις στην 155η. Περίπου 150 δημοσιογράφοι βρίσκονται στις φυλακές της χώρας, ενώ μπήκε λουκέτο σε πολλά μέσα ενημέρωσης. Τα 12 τελευταία χρόνια η Τουρκία έχασε 57 θέσεις στη λίστα των ΡΧΣ. Όπως παρατηρεί ο οργάνωση, «ο πλουραλισμός των ΜΜΕ έχει σε μεγάλο βαθμό καταστραφεί». Οι ΡΧΣ κάνουν λόγο για ολοκληρωτικό έλεγχο των μέσων ενημέρωσης, συλλήψεις και άλλες σκληρές ποινές εναντίον επικριτικών δημοσιογράφων και σε χώρες όπως η Ρωσία (παρέμεινε στην 148η θέση), την Αίγυπτο (161), το Βιετνάμ (175), την Κίνα (176), τη Συρία (177) και τη Βόρεια Κορέα (180). 

Βόλφγκανγκ Ντικ / Άρης Καλτιριμτζής 

___________

http://www.tovima.gr/media/article/?aid=876124

Εμπρός της γης οι επιστήμονες

INFOWAR

Η κυκλοφορία του νέου βιβλίου του Ευτύχη Μπιτσάκη, «Οι θύελλες της προόδου» (εκδόσεις ΚΨΜ), συμπίπτει με τη δημιουργία ενός παγκόσμιου κινήματος για την υποστήριξη της επιστήμης. Πόσο καλύτερα θα ήταν τα πράγματα αν οι υποστηρικτές του κινήματος είχαν διαβάσει το βιβλίο

Αχ αυτοί οι ειδωλολάτρες, δεν καταλαβαίνουν τίποτα από πολιτική οικονομία Κάρολος Μαρξ

Ο Αντίπατρος ο Θεσσαλονικεύς λέγεται ότι έγραψε το πρώτο ποίημα για τους νερόμυλους – και σίγουρα κανένας δεν διεκδίκησε να του κλέψει αυτή την πρωτιά. Οι σύγχρονοί του ποιητές πρέπει να θεωρούσαν ότι αποτελεί το πιο ανέμπνευστο δημιούργημα της εποχής. Για τον Αντίπατρο, όμως, η συγκεκριμένη εφεύρεση υποσχόταν να φέρει από μόνη της τη χειραφέτηση των γυναικών και ίσως μια ημέρα την απελευθέρωση των σκλάβων.

«Αχ αυτοί οι ειδωλολάτρες», θα του απαντούσε μερικούς αιώνες αργότερα ο Καρλ Μαρξ, «δεν καταλαβαίνουν τίποτα από πολιτική οικονομία».

Αυτό ακριβώς το πνεύμα της αφελούς αισιοδοξίας φάνηκε να κυριαρχεί και στις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις υπέρ της επιστήμης που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα στις ΗΠΑ και σε αρκετές μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο.

Με αφορμή την ημέρα της Γης και ως απάντηση στις θεωρίες του Ντόναλντ Τραμπ, ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι μια απάτη των Κινέζων, δεκάδες χιλιάδες επιστήμονες κατέβηκαν στους δρόμους με το σύνθημα Science not Silence – Επιστήμη όχι Σιωπή. Ειδικότερα στις ΗΠΑ, οι συγκεντρωμένοι ζητούσαν και τη συνέχιση της κρατικής χρηματοδότησης για την έρευνα, την οποία ο Τραμπ απείλησε να ψαλιδίσει για να αυξήσει τους πολεμικούς εξοπλισμούς.

Πώς ακριβώς αντιλαμβάνονται όμως την έννοια της επιστήμης και της προόδου οι διαδηλωτές; «Με την επιστήμη», εξηγούσε από τα μεγάφωνα της συγκέντρωσης στην Ουάσινγκτον ο γνωστός παρουσιαστής επιστημονικών εκπομπών, Bill Nye, «είμαστε σε θέση να προσφέρουμε τροφή σε δισεκατομμύρια ανθρώπους, να χτίζουμε μεγάλες πόλεις και να δημιουργούμε αποτελεσματικές κυβερνήσεις».

Θα έλεγε άραγε τα ίδια αν αντί για την Ουάσινγκτον μιλούσε ανεβασμένος πάνω σε ένα βαρέλι σε μια βραζιλιάνικη φαβέλα, σε μια παραγκούπολη της Βομβάης ή σε κάποιο δικτατορικό καθεστώς της υποσαχάριας Αφρικής;

Αρκετοί ακόμη αναλυτές παρουσίαζαν μια καθαγιασμένη, απολιτική και κυρίως αταξική επιστήμη η οποία από μόνη της είναι σε θέση να φέρει την ειρήνη και την ευημερία στους κατοίκους ολόκληρου του πλανήτη – εάν δεν συναντούσε απέναντί της τον Ντόναλντ Τραμπ.

Στις ΗΠΑ ελάχιστοι θυμήθηκαν ότι οι δαπάνες για τη βασική έρευνα περιορίζονται σταθερά από την εποχή του Κλίντον. Στην Ευρώπη πολύ λίγοι διαδηλωτές μίλησαν για τη διασύνδεση των πανεπιστημίων με τις μεγάλες βιομηχανίες που περιορίζει τους ορίζοντες της επιστημονικής σκέψης.

Για να μην παρεξηγηθούμε, η πραγματοποίηση των συγκεντρώσεων υπέρ της επιστήμης είναι μια αχτίδα φωτός απέναντι στον σκοταδισμό του Ντόναλντ Τραμπ και θα έπρεπε να βρει μιμητές και στην Ελλάδα. Οπως όμως συνέβη και με το πέρασμα από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό, το γεγονός ότι ζητάμε να απομακρυνθούμε από τον σκοταδισμό του Μεσαίωνα δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποδεχθούμε τις αυταπάτες του νέου καθεστώτος για την έννοια της προόδου.

Το βιβλίο του Ευτύχη Μπιτσάκη είναι ένας πολύτιμος οδηγός σε αυτή την προσπάθεια καθώς μας ξεναγεί στον τρόπο με τον οποίο η ανθρωπότητα αντιλαμβανόταν την έννοια της επιστήμης και της προόδου σε κάθε εποχή.

Στην αρχαιότητα, εξηγεί στο βιβλίο του, η έννοια της προόδου ήταν διάχυτη στη σκέψη των ανθρώπων αλλά έπαιζε δευτερεύοντα ρόλο στη φιλοσοφία και την αρχαία γραμματεία – γεγονός απόλυτα κατανοητό αφού «η γενίκευση της δουλείας έκανε λιγότερο επιτακτική την ανάγκη για τεχνικές καινοτομίες».

Υπό αυτή την έννοια, το ποίημα του Αντίπατρου για τους νερόμυλους και η αφελής αισιοδοξία του για την αλλαγή της κοινωνίας μέσω της τεχνικής προόδου αποτελούσε μάλλον εξαίρεση στην κυρίαρχη σκέψη της εποχής.

Η ανθρωπότητα θα πρέπει να περιμένει την άφιξη της αστικής τάξης για να γνωρίσει την έννοια της προόδου όπως παρουσιάζεται ακόμη και σήμερα. Ο Μπιτσάκης μάς εισάγει στον νέο αυτό κόσμο μέσα από δύο έργα: τη «Νέα Ατλαντίδα» του σερ Φράνσις Μπέικον και την «Ουτοπία» του Τόμας Μουρ.

Στο πρώτο έργο κυριαρχούν οι αστικές αυταπάτες ότι η ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας θα φέρει την ευημερία και την κοινωνική δικαιοσύνη για το σύνολο του πληθυσμού. Αντίθετα στην «Ουτοπία» του, ο Τόμας Μουρ μάς προσγειώνει στη σκοτεινή πλευρά της προόδου. Οι φρικτές εργασιακές σχέσεις που γνωρίζει το νέο προλεταριάτο και η καταστροφή της υπαίθρου είναι μερικές μόνο από τις παρενέργειες, τις οποίες η νεαρή αστική τάξη προσπαθούσε τότε να κρύψει κάτω από το χαλί.

Το βιβλίο του Ευτύχη Μπιτσάκη δεν ζητά να βάλει φρένο στην ανάπτυξη των επιστημών και της τεχνολογίας. Αντίθετα, είναι μια ωδή στην ικανότητα του ανθρώπου να μεγαλουργήσει. Παρουσιάζοντας όμως τη σκοτεινή πλευρά της σημερινής ανάπτυξης (τη διαρκή πυρηνική απειλή, την παρέμβαση στην τροφική αλυσίδα, την υποταγή της επιστημονικής έρευνας στην πολεμική βιομηχανία κ.ά.) χτυπά τις αυταπάτες που συνοδεύουν τις έννοιες της προόδου και της επιστήμης από την Αναγέννηση μέχρι τις μέρες μας.

«Οι θύελλες της προόδου» (εκδόσεις ΚΨΜ)
Ο Ευτύχης Μπιτσάκης αποδομεί τις απλουστευτικές, απολιτικές ερμηνείες της σύγχρονης επιστήμης σε ένα φιλοσοφικό ταξίδι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα

________
http://www.efsyn.gr/arthro/empros-tis-gis-oi-epistimones

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Σαράντα χρόνια Clash
Πετάει πετάει ο ιμπεριαλισμός

Ο μύθος της Αλήθειας και η έκφραση “γυμνή αλήθεια”

Αρκαδία Μαγική

Φωτογραφία: «Η Συκοφαντία του Απελλή», πίνακας του Σάντρο Μποτιτσέλι, Πινακοθήκη Ουφίτσι, Φλωρεντία (1494-1495). Αριστερά φαίνεται η Αλήθεια γυμνή.

Η Αλήθεια ήταν θεότητα στην Ελληνική Μυθολογία, ιδεατή ανθρωπόμορφη προσω-ποποίηση της αλήθειας των αρχαίων Ελλήνων φερόμενη προστάτις της έννοιας. Σύμφωνα με τον Πίνδαρο ήταν κόρη του Δία. Ο Πλούταρχος την αναφέρει ως “Τροφό του θεού Απόλλωνα”, μαζί με την Κορυθάλεια.

Σύμφωνα με έναν μύθο του Αισώπου ο Προμηθέας είχε πλάσει την Αλήθεια από πηλό, πριν όμως την ζωντανέψει, o Δόλος έπλασε ένα δεύτερο ομοίωμα, που όμως του τέλειωσε ο πηλός και έτσι άφησε το έργο του χωρίς πόδια. Επιστρέφοντας ο Προμηθέας και βλέποντας τα δύο πανομοιότυπα καλλιτεχνήματα αποφάσισε να τα ζωντανέψει και τα δυο.

Η Αλήθεια περπάτησε, το ομοίωμα του Δόλου όμως δεν μπόρεσε να κάνει ούτε ένα βήμα. Σύμφωνα με τον Φιλόστρατο η θεά Αλήθεια φορούσε λευκή εσθήτα και περιφέρονταν “λευκοχειμωνούσα” κοντά στο Αμφιαράειο.

Οι Ρωμαίοι αποκαλούσαν την Αλήθεια Veritas, θεωρώντας την κόρη του Κρόνου (Saturnus), ή του Χρόνου (Tempus). Επειδή η Αλήθεια εικονίζονταν πάντα χωρίς στολίδια και πλούσια ενδύματα έναντι των άλλων θεοτήτων, ο Οράτιος την αποκαλούσε “nuda” Veritas, δηλαδή “γυμνή αλήθεια“. 

Από τότε καθιερώθηκε η ρητορική έκφραση “γυμνή αλήθεια”, ή “αλήθεια γυμνή” που λέγεται μέχρι και σήμερα εκ του γεγονότος ότι δεν χρειάζεται στην απόδοσή της ιδιαίτερα καλολογικά στοιχεία ή προλόγους, εξ ου ακόμη και η έκφραση “ωμή αλήθεια”.

Τέλος στη αρχαία Αίγυπτο όπως αναφέρει ο Κλαύδιος Αιλιανός στις διηγήσεις του ο Αιγύπτιος Αρχιερέας, ως δείγμα δίκαιου ανθρώπου, όταν εκτελούσε καθήκοντα δικαστή, κρεμούσε από το λαιμό του ιδιαίτερο περίαπτο από ζαφείρι που έφερε το όνομα “Αλήθεια“.

___________

Από τη Βικιπαίδεια, antikleidi.com

Ελληνικά Χρονικά (1824-1826)

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η εφημερίδα Ελληνικά Χρονικά, φύλλο 07 Ιαν. 1825

Τα Ελληνικά Χρονικά ήταν εφημερίδα πολιτική και πολεμική, δισεβδομαδιαία – συνήθως κάθε Τετάρτη και Σάββατο - που εκδιδόταν στο Μεσολόγγι από τον Ελβετό γιατρό Ιωάννη Ιάκωβο Μάγερ (Johann Jacob Meyer), από το 1824 έως το 1826, από το τυπογραφείο του Δημητρίου Μεσθενέως. Προμετωπίδα του κάθε φύλλου: «Ταπλείω οφέλη, τοις πλείοσι», του Βενιαμίν Φραγκλίνου.

Το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε την 1η Ιανουαρίου 1824 και το τελευταίο 20 Φεβρουαρίου 1826.

Η πρώτη περίοδος της εφημερίδας διήρκεσε από 1η Ιανουαρίου 1824 έως 31 Δεκέμβρη 1824, περίοδος κατά την οποία κυκλοφόρησαν 106 φύλλα, η δεύτερη περίοδος διήρκεσε από τις 3 Ιανουαρίου έως τις 30 Δεκέμβρη του 1825 με 105 φύλλα και η τρίτη και τελευταία περίοδος από τις 6 έως τις 20 Φλεβάρη του 1826 με τη κυκλοφορία 15 φύλλων.^[1]

Η εφημερίδα διακινούνταν μόνο μέσω συνδρομητών έχοντας ένα ευρύ δίκτυο αντιπροσώπων – ενδεικτικά αναφέρουμε τον Κωνσταντίνο Μαυροκορδάτο στο Λιβόρνο που το 1824, εξυπηρετούσε τους Έλληνες του εξωτερικού. Στην Ύδρα τον Ιωσήφ Kιάππε, στη Ζάκυνθο και στη Κέρκυρα άλλους – οι οποίοι έγραφαν συνδρομητές, παρελάμβαναν και διένειμαν την εφημερίδα, η δε ετήσια συνδρομή της κόστιζε έξι ισπανικά τάλληρα, προπληρωτέα κάθε τρίμηνο. Η εφημερίδα ήταν τετρασέλιδη εκτός από τις φορές που η πληθώρα ύλης αύξανε το μέγεθός της, σε πεντασέλιδη ή και εξασέλιδη, διαστάσεων 24,5 × 20.

Εκατό φύλλα από κάθε έκδοση διανέμονταν δωρεάν στο λαό ύστερα από πρωτοβουλία της ελληνικής διοίκησης της εποχής καθώς η εφημερίδα ήταν ημιεπίσημο όργανο της Διοικήσεως της Δυτικής Ελλάδας.

Η ύλη της αποτελούνταν κυρίως από τις προκηρύξεις και ανακοινώσεις της ελληνικής διοίκησης, εσωτερικές και εξωτερικές ειδήσεις και συχνά δημοσίευε και λογοτεχνικά κείμενα, κυρίως ποιήματα, καθώς και επιστολές των συνδρομητών.

Αναλυτικότερα περιλάμβανε:

• μεταφρασμένα αποσπάσματα από αρκετές ευρωπαϊκές και αμερικάνικες εφημερίδες, όσα αφορούσαν τον ελληνικό αγώνα
• όλες τις ανακοινώσεις, προκηρύξεις και διαγγέλματα της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδας, του Εκτελεστικού και Βουλευτικού σώματος, τις ανακοινώσεις όλων των δημόσιων φορέων, των πολεμικών ανακοινώσεων,
• επιστολές των φιλελληνικών κομιτάτων του εξωτερικού, επιστολές βουλευτών ή των μελών του εκτελεστικού, επιστολές ιδιωτών που συμμετείχαν στη πολιτική ζωή της χώρας
• άρθρα γνώμης του εκδότη και συντάκτη της, όπως “περί ελευθερίας”, “περί θρησκείας”, “περί του δανείου”, κ.α.
• φιλολογικά άρθρα, όπως ποιήματα, ιστορική γεωγραφία,
• πολεμικά ανακοινωθέντα καθώς και πληροφορίες με τις κινήσεις των Τούρκων, και τις κινήσεις του ελληνικού στρατού και στόλου.^[2]

• 1Η ιστορία της εφημερίδας
• 2Σημειώσεις
• 3Βιβλιογραφία
• 4Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Η ιστορία της εφημερίδας

Ο Μάγερ

Το πιεστήριο έφτασε στο Μεσολόγγι τον Νοέμβρη του 1823 και η συνεργασία των Μεσθενέα-Μάγιερ αρχίζει όταν στις 18 Δεκεμβρίου 1823 κυκλοφορεί το φυλλάδιο της αναγγελίας-διαφήμισης της εφημερίδας, το οποίο περιλάμβανε ένα κείμενο του Μάγερ μαζί με ένα απόσπασμα του δοκιμίου περί ελευθεροτυπίας του Άγγλου θεωρητικού φιλοσόφου του Δικαίου, Τζέρεμι Μπένθαμ (Jeremy Bentham). Στις 24 Δεκέμβρη του 1824 βγήκε μια έκτακτη έκδοση των «Ελληνικών χρονικών», και τη 1η Ιανουαρίου 1824 αρχίζει η τακτική έκδοση της εφημερίδας.

Από το φύλλο αριθ. 32 της 20ης Απριλίου 1824 η εφημερίδα άρχισε να τυπώνεται στο αγγλικό πιεστήριο που έφερε με πολλές δυσκολίες στο Μεσολόγγι ο Άγγλος συνταγματάρχης Λέστερ Στάνχοουπ (Leicester Stanhope) δωρεά του Φιλελληνικού κομιτάτου του Λονδίνου.^[3]

Εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας ήταν ο Ελβετός φιλέλληνας γιατρός Ιάκωβος Μάγερ, όπως προκύπτει από σχετική ειδοποίηση: «Ειδοποιούνται οι Κύριοι Συνδρομηταί, όταν λαμβάνωσιν οποιανδήποτε χρείαν πληροφορίας, ή ούτινος άλλου αναφερομένου εις την εφημερίδα, να διευθύνωσι τας επιστολάς των προς τον Συντάκτην, Δότορ Ιωάννην Ιάκωβον Μάγερ».^[4][5]

Η εφημερίδα συνεργαζόταν, αναδημοσιεύοντας κείμενα, και με την εφημερίδα «Ο Φίλος του Νόμου» που εκδιδόταν στην Ύδρα από τον Ιωσήφ Κιάπε, με τον οποίο μάλιστα συνέστησαν και ταχυδρομική υπηρεσία, το καλοκαίρι του 1824. Η ταχυδρομική γραμμή εξυπηρετούσε εκτός από τη διακίνηση των εφημερίδων και τη διακίνηση ιδιωτικών επιστολών, με δρομολόγιο και σταθμούς Τριζόνια, Βοστίτσα (Αίγιο), Κόρινθος, Ναύπλιο.^[6]

Η έκδοσή τους συνέπεσε με την πιο ηρωική περίοδο για την εξέλιξη του Αγώνα στη Δυτική Στερεά Ελλάδα -από την Πρωτοχρονιά του 1824 μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου του 1826. Στο διάστημα όμως αυτό σημειώθηκαν αρκετές διακοπές στην έκδοσή τους που οφείλονταν στα δεινά του πολέμου και τις τραγικές συνθήκες που δημιούργησε ο γενικός αποκλεισμός της πόλης του Μεσολογγίου από τις στρατιές του Κιουταχή και του Ιμπραήμ, η έλλειψη εφοδίων κι ο λιμός που ακολούθησε. Στο φύλλο 65-66 της 19ης Αυγούστου 1825, η εφημερίδα δικαιολογώντας τις διακοπές αυτές γράφει: «Ζητούμε συγγνώμην από τους κυρίους συνδρομητάς μας διά την διακοπήν, την οποίαν εξ ανάγκης μεταχειριζόμεθα ενίοτε εις την εφημερίδα. αι συνεχείς ζημίαι, τας οποίας από τον εχθρικόν πυροβολισμόν πάσχει η τυπογραφία, γίνονται αιτίαι αναπόφευκτοι ταύτης της διακοπής…».

Η παρουσία του Βύρωνα και του συνταγματάρχη Στάνχοπ, του Pietro Gamba, φίλου και γραμματέα του Βύρωνα, εκδότη της ξενόγλωσσης εφημερίδας Τelegrafo Greco, και άλλων πολλών φιλελλήνων, συνετέλεσε ώστε να παρουσιάζονται στα Ελληνικά Χρονικά ειδήσεις, πληροφορίες και ενδιαφέρουσες εξιστορήσεις για τοφιλελληνικό κίνημα. Επίσης δημοσιεύονταν άρθρα για τη φιλολογία, για την ποίηση, κείμενα που πρόβαλαν εξέχουσες ελληνικές προσωπικότητες. Αλλά στα Ελληνικά Χρονικά δίνουν ιδιαίτερη προτεραιότητα στην πολιτική θεωρία: κείμενα διαπνεόμενα από φιλελεύθερο πνεύμα , συχνά επώνυμα, (Θεόδωρος Νέγρης, Σπυρίδων Τρικούπης κ.α )στις οποίες αναλύονται έννοιες όπως η δημοκρατία και η μοναρχία, η ελευθεροτυπία, ο δεσποτισμός, η αναρχία.^[7]

Ο Δημήτριος Μεσθενέας διηύθυνε το τυπογραφείο και κοντά του μαθήτευσαν οι Μεσολογγίτες Ιωάννης Πεπονής^[8] και Χρήστος Ντάγκλας, καθώς κι ο Σάμιος Σπυρίδων Παιδάκος.^[9] Τις μεταφράσεις για τον Μάγερ έκανε ο Δημήτριος Παυλίδης, δάσκαλος από τη Σιάτιστα κι ο Θανάσης Πεπονής βοηθούσε μερικές φορές στη στοιχειοθεσία.

Συνολικά τα "Ελληνικά Χρονικά" κυκλοφόρησαν 226 φύλλα (106 φ. το 1824, 105 φ. το 1825 και 15 φ. το 1826).

Η σειρά των φύλλων της εφημερίδας ανατυπώθηκε πρώτη φορά από τον Κ. Λεβίδη το 1840, και δεύτερη φορά από τους Χ.Σπανό και Ν.Νίκα το 1958.

Το αρχείο των φύλλων της εφημερίδας βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.^[6]

Σημειώσεις

1. Άλμα πάνω↑ Πεντακόσια χρόνια έντυπης παράδοσης. Έκδοση της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα, 2000, σελίδα 192
2. Άλμα πάνω↑ Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου, 1784-1974. Έκδοση του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, 2008, σελ. 137-138>
3. Άλμα πάνω↑ Ο Stanhope είχε ακολουθήσει στην Ελλάδα τον λόρδο Βύρωνα κι ήταν απεσταλμένος από τη Φιλελληνική Εταιρεία του Λονδίνου με ιδιαίτερη αποστολή να οργανώσει ταχυδρομεία, υγειονομική υπηρεσία και να βοηθήσει κυρίως στην ίδρυση πολιτικών εφημερίδων. «Ο Συνταγματάρχης (Κολονέλος) Στανχόπος κτ, ελθών από Λόνδραν επιφορτισμένος υπό της εκεί Φιλελληνικής Εταιρείας (Κομιτάτου) δια να συνεργήση μετ’ εμού υπέρ της ελευθερίας της Ελλάδος, μεταβαίνει ήδη εις την καθέδραν της Διοικήσεως, δια να Σας προσφέρη τας εκδουλεύσεις του, αι οποίαι θέλουν είσθαι μεγάλης ωφελείας πρόξενοι, και να Σας προβάλη μερικά σχέδιά του προς όφελος της Ελλάδος». (Εφημ. «Ελληνικά Χρονικά», φ. 1, απόσπασμα του γράμματος του Λόρδου Βύρωνος προς την Διοίκηση).
4. Άλμα πάνω↑ Εφημ. «Ελληνικά Χρονικά», φ. 9/30-1-1824.
5. Άλμα πάνω↑ Επίσημη εφημερίδα της Γερουσίας της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας είναι η χειρόγραφη εφημερίδα «Ο Αχελώος» - Εφημερίς Πολιτική της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος». Αυτή είναι η πρώτη εφημερίδα που εκδόθηκε ως επίσημο όργανο κυβερνητικής αρχής. Εκδιδόταν «εν Βραχωρίω» (Αγρίνιο) με εκδότη τον Αρχιγραμματέα της Δυτικής Ελλάδας Νικ. Λουριώτη κι είναι γνωστά τα δύο πρώτα φύλλα της με χρονολογίες 24 και 25 Φεβρουαρίου 1822.
6. ↑ ^{Άλμα πάνω, στο:6,0 6,1} Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου, 1784-1974. Έκδοση του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, 2008, σελ. 137-138
7. Άλμα πάνω↑ Αικατερίνη Κουμαριανού, «Έντυπες εφημέριδες», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ. ΙΒ, 1975, σελ.584
8. Άλμα πάνω↑ Η καταγωγή του ήταν από το Μεσολόγι κι ήταν γιος του πλοιάρχου Αναστάση Πεπονή. ‘Εμαθε την τυπογραφική τέχνη στην Τεργέστη όπου διέμενε κατά τα νεανικά του χρόνια. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και βοήθησε στην εκτύπωση των πρώτων επαναστατικών φυλλαδίων. Για την δράση του διώχθηκε από τους αυστριακούς, αλλά διέφυγε στην Κεφαλλονιά κι από εκεί έφθασε στο Μεσολόγγι. Μετά την εγκατάσταση του τυπογραφείου εργαζόταν άλλοτε ως μεταφραστής και άλλοτε ως στοιχειοθέτης, για την έκδοση των «Ελληνικών Χρονικών».
9. Άλμα πάνω↑ Ο Σπ. Παϊδάκος έμαθε την τυπογραφική τέχνη στο τυπογραφείο του Μάγιερ κι όπως αναφέρεται (Ανδρέα Χούμη: Η τυπογραφία εν Σύρω, Σύρος 1901) εργάστηκε ως τυπογράφος και στη Σύρο. Προλόγισε μια έκδοση του Στασινού Μικρούλη, που αναφέρεται έμμετρα και με λαϊκό τρόπο στις πολιορκίες του Μεσολογγίου (1822) και Αιτωλικού (1823) κι έχει τον μακροσκελή τίτλο: «Ιστορία της Δυτικής Χ(έρσου) Ελλάδος ποίημα απλούν...).

Βιβλιογραφία

• Ευάγγελος Α. Βουτσινάκης, Εθνικό Τυπογραφείο-Εφημερίς της Κυβερνήσεως, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα 2005.
• Γ.Δ. Δημακόπουλος, Η διοικητική οργάνωσις κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν, 1821-1827, εν Αθήναις 1966.
• Κ. Μάγερ, Ιστορία του ελληνικού Τύπου, τόμος Α΄ (1821 - 1826), Αθήνα 1957.
• Ν. Ε. Σκιαδάς, Χρονικό της Ελληνικής Τυπογραφίας, τόμοι Α' (1476 - 1828) και Γ’ (1863 - 1909), Αθήνα 1982.
• Στ. Κ. Τσίντζος, Μεσολόγγι κοιτίς της Ελευθερίας, Αθήναι 1936.
• Κ. Παπαρρηγόπουλος (Π. Καρολίδης - Γ. Αναστασιάδης), Ιστορία του Ελληνικού ‘Εθνους, Θεσσαλονίκη 1994.

πηγή:

Ελληνικά Χρονικά, Μέδουσα, Ψηφιακό Αποθετήριο: Ψηφιακό αντίγραφο τευχών της εφημερίδας
Βασίλης Φουρτούνης, Τα έντυπα της επανάστασης [1]